حاڪم علي زرداري
حاڪم علي زرداري
حاڪم علي زرداري: نامور سياستدان ۽ زميندار حاڪم علي زرداري ولد حاجي محمد حسين زرداري 1930ع تي ضلعي بينظير آباد جي ڳوٺ ڦتوهل زرداري (تعلقي سڪرنڊ هاڻي تعلقي دولتپور) ۾ پيدا ٿيو. سندس والد ايران مان شادي ڪئي. حاڪم علي زرداري ابتدائي تعليم پنهنجي ڳوٺ جي اسڪول مان حاصل ڪئي. ان بعد ڳوٺ ميان ساند جي مڪتب مان پرائمري تعليم مـڪـمل ڪـري ڊي. سـي. هـاءِ اسـڪـول نوابشاهه مان مئٽرڪ پاس ڪئي. وڌيڪ تعليم حيدرآباد ۽ ڪراچيءَ مان حاصل ڪيائين. تعليم مڪمل ڪرڻ بعد ڳوٺ ۾ زمينداري سنڀالڻ لڳو، کيس نوجوانيءَ ۾ هر ڪاهڻ ۽ هارين سان گڏ ڪم ڪرڻ جو شوق هوندو هو. سندس پهرين شادي سنڌ جي علمي گھراڻي حسن علي آفنديءَ جي ڏوهٽي جيل آفيسر محمد حسين ميمڻ جي نياڻيءَ سان ۽ ٻي شادي زرين بيگم سان ٿي، جنهن مان اولاد نه ٿيس. بالوءَ جا قبا واري زمين تي جايون ٺهرائي رهائش اختيار ڪيائين. زمينداريءَ سان گڏ واپار جو ڌنڌو شروع ڪندي، نوابشاهه ۾ واپاري ڪوٺي قائم ڪيائين. نوابشاهه کانپوءِ هيءُ ڪراچيءَ ۾ به رهيو، جتي هن پنهنجي ذهانت ۽ قابليت وسيلي پلاٽن جي خريد ۽ فروخت جو ڌنڌو شروع ڪيو ۽ جلدي ڪراچيءَ جي مرڪزي هنڌ صدر ۾ بمبينو چيمبر قائم ڪري، بمبينو ۽ اسڪالا سئنيمائون قائم ڪيون. اهڙيءَ طرح ٻين سئنيمائن ۾ حصيداري رکيائين، ان کانسواءِ فلم ڊسٽريبيوٽرس جو ڪاروبار شروع ڪيائين ۽ هڪ سنڌي فلم ’سورٺ‘ ٺاهيائين. اهڙيءَ طرح حاڪم علي زرداريءَ جي شخصيت فلم انڊسٽري ۾ به نمايان حيثيت قائم ڪري ورتي.
حاڪم علي زرداري پنهنجي محنت، همت ۽ ڪارپت وسيلي تمام گھڻي شهرت ماڻي، سندس طبعي لاڙو قومپرستيءَ ۽ ترقي پسنديءَ ڏانهن رهيو. 1965ع جي بنيادي جمهوريت وارين چونڊن ۾ حاڪم علي زرداري ضلعي ڪائونسل جو ميمبر ۽ ڊويزنل ڪائونسل جو وائيس پريزيڊنٽ چونڊيو ويو. ان دوران سندس ڪيل تقريرون يادگار رهيون. 1965ع جي صدارتي اليڪشن ۾ ايوب خان جي مخالفت ۽ فاطمه جناح جي حمايت ۾ هن ڪيترن ئي جلسن ۽ جلوسن کي منظم ڪيو ۽ انهن ۾ خطاب ڪيو. ايوب خان جي حڪومت جي خاتمي بعد ذوالفقار علي ڀُٽي سان پ پ ۾ شامل ٿيو. حاڪم علي زرداريءَ جي عوامي ليگ جي سربراهه شيخ مجيب الرحمان سان ويجهڙائي ۽ رسول بخش پليجي سان به سندس دوستي رهي. 1970ع ۾ هن ڊي. سي هاءِ اسڪول نواب شاهه جي ’لطيف هال‘ ۾ پنهنجي برادريءَ جو ڪنويشن سڏايو، جتي ’آل سنڌ زرداري ايسوسيئشن‘ جو بنياد رکيائين ۽ ان جو صدر مقرر ڪيو ويو. هن پاڻ کي سردار وارو لقب نه ڏنو. 1970ع جي چونڊن ۾ حاڪم علي زرداري نوابشاهه جي تڪ تان پيپلز پارٽيءَ جي ٽڪيٽ تي اڪثريت سان ڪاميابي ماڻي قومي اسيمبليءَ جو ميمبر منتخب ٿيو. 1976ع ۾ سنڌ جي وزير اعليٰ سان اختلاف رکڻ سبب کيس وڏين تڪليفن جو منهن ڏسڻو پيو. ان دوران پ پ پ کي ڇڏي نئشنل ڊيموڪريٽڪ پارٽي سنڌ جو صدر ٿيو ۽ پرڏيهه هليو ويو.
1985ع ۾ غير جماعتي چونڊن ۾ قومي اسيمبليءَ لاءِ نوابشاهه جي تڪ تان حصو ورتائين پر ڪامياب نه ٿيو. 1988ع جي اليڪشن ۾ پيپلز پارٽيءَ جي ٽڪيٽ تان چونڊجي قومي اسيمبليءَ جو ميمبر ۽ اڪائونٽس ڪميٽيءَ جو چيئرمئن ٿيو. 1990ع جي چونڊن ۾ حصو ورتائين پر ڪامياب نه ٿيو. 1993ع جي چونڊن ۾ ٽيون ڀيرو سڪرنڊ جي تڪ تان قومي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو. 1996ع جي اليڪشن ۾ نواز دور ۾ ڀٽو ۽ زرداري خاندان خاص طور عتاب هيٺ رهيا. 12 آڪٽوبر 1999ع تي نوازشريف جي حڪومت جو تختو اونڌو ٿيڻ بعد سندس فرزند آصف علي زرداري جنرل مشرف جي دور دوران جيل ۾ رهيو ۽ حاڪم علي زرداريءَ کي ضياء الدين اسپتال ڪراچيءَ ۾ زيرِ علاج هئڻ دوران اسپتال کي سب جيل قرار ڏئي قيد ۾ رکيو ويو. ڪيتري عرصي کان بيمار رهڻ بعد دماغ جون رڳون ڦاٽڻ سبب پمز اسپتال اسلام آباد ۾ 24 مئي 2011ع تي وفات ڪيائين. سندس فرزند آصف علي زرداري هن وقت پاڪستان جو صدر آهي ۽ سندس ٻه نياڻيون فريال ٽالپر ۽ ڊاڪٽر عذرا پيچوهو پڻ سياست ۾ سرگرم آهن. ان کان سواءِ فوزيه زرداري پڻ سندس ڌيءَ آهي. سندس خاندان کي ملڪي سطح تي وڏي اهميت حاصل آهي.
لفظ حاڪم علي زرداريھيٺين داخلائن ۾ پڻ استعمال ٿيل آھي
داخلا ۾ استعمال ٿيل تاريخون
2011.05.24 عيسوي
حاڪم علي زرداري 24 مئي 2011ع تي وفات ڪئي.
شخصيتون - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون
دين محمد لاشاريعبدالغفور ميمڻ پروفيسر
پير ميان غلام نبي پنيل
مير امام بخش خان ٽالپر
سوڀو گيانچنداڻي
ڀڳتياڻي شانتي ديوي
حنيف جلال
رميش مهتا
ڪملا گوڪلاڻي ڊاڪٽر
جهولڻ شاهه